- |
-
بررسی نقش عملیات آبخیزداری در تغذیه منابع آب زیرزمینی در راستای سازگاری با خشکسالی
پذیرفته شده برای پوستر
اصل مقاله (2.36 MB)
نویسندگان
1مشهد- روبروی پلیس راه طرق- مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
2تهران، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
3سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
4مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
5مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
چکیده
از دست رفتن عناصر غذایی خاک و همچنین پر شدن مخازن سدها ، رسوبگیری کانالها و … از پیامدهای زیانبار فرسایش خاک می‌باشند. در این تحقیق کنترل رواناب و رسوب به وسیله سازه‌های آبخیزداری اجرا شده در حوزه آبخیز گوش در بالادست سد کارده واقع در استان خراسان رضوی مورد بررسی قرار گرفته است. در حوزه مورد مطالعه عملیات بیولوژیکی شامل بذرپاشی، بذرکاری و علوفه کاری و عملیات مدیریت و قرق انجام شده است. متاسفانه چرای مفرط کارایی عملیات بیولوژیکی را در کنترل فرسایش و حفظ رطوبت به نحو چشمگیری کاهش داده است. در حوزه آبخیز گوش دو مورد بند خاکی، 47 عدد بند توریسنگی و 190 عدد بند اصلاحی خشکه چین احداث شده است. دو بندخاکی احداث شده کارایی خوبی داشته و در 12 سال گذشته حدود 3570 تن رسوب را کنترل کرده اند. در این مدت بندهای گابیونی و خشکه چین به ترتیب حدود 33400 و 1362 تن رسوب را در پشت خود به تله انداخته‌اند. به این ترتیب می توان نتیجه گرفت که طی 12 سال گذشته به وسیله سازه های آبخیزداری بیش از 39000 مترمکعب رسوب کنترل شده و در نتیجه در شرایط خشکسالی موجود به عمر مفید سد افزوده شده است. بررسی‌ها نشان داد که طی 12 سال گذشته، بندهای خاکی، گابیونی و خشکه‌چین به ترتیب حدود 61000، 670000 و 5400 مترمکعب از رواناب‌ها را به سفره آب زیرزمینی منطقه تزریق نموده و نقش به سزایی در مهار رواناب‌ها و تغذیخ سفره آب زیرزمینی منطقه داشته‌اند.
کلیدواژه ها